Parmantige poëzie: de 7 mooiste bundels uit mijn boekenkast

Gepubliceerd op: 6 januari 2021 13:58

Ergens in het eerste jaar van de kunstacademie raakte ik compleet verknocht aan poëzie. In rap tempo verslond ik bundels van onder meer Tjitske Jansen, Ilja Leonard Pfeijffer en Charles Baudelaire. Het ritme, de variaties in tempo en het spel met woorden en associaties maakten dat ik zo verliefd werd op de gedichten dat ik er zelf iets mee moest. Zo is poëzie niet alleen in mijn leven, maar ook in mijn werk een grote rol gaan spelen. Hieronder deel ik mijn favoriete dichtbundels.

1.

Sylvia Plath - Ariel (Nederlands en Engels)

Sylvia Plath | Ariel (Nederlands en Engels)

Ik schreef mijn afstudeerscriptie over Sylvia Plath en Ingrid Jonker, twee dichters waarvan de levens (en het uiteindelijke tragische lot) opvallende parallellen vertonen. Terwijl ik dat deed raakte ik mateloos gefascineerd door deze ongrijpbare schrijvers en hun mysterieuze werk. De gedichten van Sylvia Plath slaan niet alleen in als een bom, maar zitten ook nog eens steengoed in elkaar. Van het beroemde Lady Lazarus tot het minder bekende The Applicant of het spookachtige Sheep in Fog, waarin ze haar eigen dood voorspelde: deze bundel is onmisbaar voor de echte poëzieliefhebber.

2.

Ingrid Jonker | Ik herhaal je (Nederlands en Afrikaans)

Misschien heb je de film Black Butterflies wel gezien, waarin 'onze' Carice van Houten de rol van een grillige, onvoorspelbare en impulsieve Zuid-Afrikaanse dichter vertolkt. Toch lijkt haar werk in deze tijd relatief onbekend. Ingrid Jonker beschrijft met een gevleugelde pen en een haast kinderlijke verwondering de kleine en grote gebeurtenissen van haar leven. Haar gedichten bezitten een enorme schoonheid en zijn tegelijkertijd hartverscheurend en destructief. Die kind (het kind) bijvoorbeeld, of Ontvlugting (Ontvluchting), waarin ze –net als Plath- haar eigen dood aankondigt. 

3.

Menno Wigman - Verzamelde gedichten

Menno Wigman | Verzamelde gedichten

In de collectie van de OBA vind je aardig wat bundels van Menno Wigman. Omdat ik al zijn werk geweldig vind, was het onmogelijk om daar een keuze uit te maken. Gelukkig kun je in deze bundel gedichten uit al zijn werken lezen, van Zwart als kaviaar tot Slordig met geluk. Deze Stadsdichter was een echte taalvirtuoos: op een speelse doch kundige manier liet hij zijn zinnen met elkaar dansen en over elkaar heen tuimelen. Daardoor vraag je je als lezer soms af waar een gedicht heen gaat, maar uiteindelijk vallen de puzzelstukjes altijd op hun plek. Dat maakt zijn werk ongeëvenaard spannend en een genot om te lezen. 

4.

Ilja Leonard Pfeijffer - Idyllen

Ilja Leonard Pfeijffer | Idyllen

Ik heb deze bundel in één ruk uitgelezen tijdens een ietwat rampzalige, tweeëntwintig uur durende busreis naar Warschau. We kennen Ilja Leonard Pfeijffer natuurlijk van literaire hoogvliegers als Brieven uit Genua en Grand Hotel Europa, maar hij is daarnaast ook nog een verdraaid getalenteerd dichter. Zijn poëzie wordt gekenmerkt door een zwartgallig karakter waar ik van smul en hoe hij aan al die prachtige woorden komt, gaat me de pet te boven. Dit is een bundel waarin je wil blijven lezen. Dat ik me daardoor versliep en bijna mijn nachtelijke overstap in een Pools gehucht miste, vergeten we maar even.

5.

Tjitske Jansen - Het moest maar eens gaan sneeuwen

Tjitske Jansen | Het moest maar eens gaan sneeuwen

In tegenstelling tot de hierboven genoemde bundels is het werk van Tjitske Jansen lichtvoetig en haast naïef te noemen. In haar gedichten verwondert ze zich over het kleine en alledaagse, maar spelen ook sprookjesfiguren en jeugdherinneringen een belangrijke rol. Op een breekbare manier vertelt ze over twee fietsen die tegen elkaar en een muur aan slapen, een dag die zo grijs als haring is en een ochtendvogel die een ijzerzaagje nadoet. Ik heb een vriendin die kennis wilde maken met poëzie dit boek cadeau gedaan en hoop dat nog meer mensen het gaan lezen. Mijn favoriete gedicht? Zonder twijfel Liefste (pagina 10). 

6.

Maya Angelou the collected poems

Maya Angelou | The collected poems (Engels)

De gedichten van Maya Angelou staan bol van de furie en passie. Enerzijds zie je dat terug in de manier waarop ze haar zinnen vormgeeft en speelt met verspringingen en leestekens, en anderzijds natuurlijk in de onderwerpen die in haar gedichten aan bod komen. Denk aan het iconische Still I rise, een krachtige aanklacht tegen racisme, of het minder bekende Thank you, Lord. Deze bundel is een belangrijke strijdkreet die we ons niet alleen moeten herinneren, maar wat mij betreft allemaal best nog eens, en nog eens, en nog eens mogen lezen.
 

7.

Ted Hughes | Birthday letters (Nederlands of Engels)

In deze prachtige bundel verwerkt Ted Hughes de dood van zijn vrouw, Sylvia Plath. De regenachtige gedichten vol mythologische verwijzingen zijn nu weer breekbaar en liefdevol, dan weer duister en melancholisch, maar weten zich door de kundigheid van Hughes (benoemd tot Brits hofdichter in 1984) altijd staande te houden en worden nergens pathetisch. Hoewel dit niet de vrolijkste bundel is, kan ik zeggen dat ik hem met veel plezier heb gelezen. De prachtige metaforen en verwijzingen maken dat zelfs in de meest neerslachtige gedichten een sprankje hoop schuilt. 


Max is overdag webredacteur bij de OBA en in de avonduren en het weekend beeldend kunstenaar. In zijn vrije tijd houdt hij zich bezig met gevaarlijke culinaire experimenten en het schrijven en verzamelen van poëzie. Na periodes in West, Oost en Noord mag hij zich gelukkig prijzen met een huis in zijn favoriete buurt in stadsdeel Centrum, waar hij dagelijks wordt gewekt door de zebra's en gibbons uit Artis.

lees meer blogs van de OBA