Het fenomeen bibliotheek bestaat al vanaf de oudheid. Maar een bibliotheek waarbij iedereen toegang heeft tot informatie bestaat pas sinds begin vorige eeuw. De eerste Amsterdamse Openbare Leeszaal en Bibliotheek ging open op 8 februari 1919. Er bleek veel animo voor deze leeszaal te zijn; er stonden rijen mensen te wachten voor een plekje om een boek te kunnen lezen.
De drukte zorgde voor plaatsgebrek en er waren er te weinig boeken. En dus kon uitbreiding niet uitblijven. Steeds meer lezers, steeds meer boeken en steeds meer vestigingen. In 1930 waren er zes officiële vestigingen en 49 wisselbibliotheken, improvisorisch ingerichte ruimtes om toch de leeshonger te kunnen stillen.
In 1940 werd Nederland bezet door Duitse troepen. Al snel ontving de OBA-directrice, Annie Gebhard, een brief van het Ministerie van Onderwijs, Kunst en Wetenschappen in opdracht van de Rijkscommissaris. De OBA moest boeken uit de leencollectie verwijderen. Hieronder viel alle lectuur met vijandelijke inhoud tegen Hitler, de NSB, de Duitse staat of het Duitse volk. Per 1 maart 1941 moest de bibliotheek alle Joodse functionarissen ontslaan en paar maanden later mochten Joden de bibliotheken niet meer betreden.
Op 5 mei 1945 was ook Noord-Nederland eindelijk vrij. De verboden boeken werden door de bibliotheek medewerkers direct tevoorschijn gehaald. De OBA ontving aan het einde van de maand al de eerste zending van Britse en Amerikaanse boeken en kranten.
Op 07/07/2007 opende de OBA Oosterdok haar deuren op Oosterdokseiland.
De OBA bestaat nu uit OBA Oosterdok en 29 OBA-vestigingen door heel Amsterdam en in Diemen, Ouderkerk en Weesp.
