Van afval naar circulaire producten
Wist je dat de afbreektijd van een baksteen meer dan 100 jaar is? En van een plastic flesje wel 450 jaar? Als mensen gebruiken we grondstoffen om producten te maken, wat zorgt voor veel afval. Het duurt vaak heel lang voordat dit weer wordt opgenomen in de aarde. Onze grondstoffen raken daardoor snel op. En bovendien komt er steeds meer afval terecht in de natuur. Dit moet anders. 

Leerlingen uit groep 5, 6 en 7 van de Burgemeester de Vlugtschool gingen met dit probleem aan de slag tijdens de PlusKlas. In zes weken tijd bedachten de leerlingen manieren om circulair te ontwerpen. Op 29 februari presenteerden zij hun ideeën voor hun ouders én een echte jury. Daarin zaten Seher Aktas, Sociaal-Jeugdadviseur van stadsdeel Nieuw-West, en Anke van Aanholt, beeldend kunstenaar en Maker Educator van de Maakplaats. Zij stelden kritische vragen en gaven feedback op de gepresenteerde werken.

Aan de slag in de Maakplaats
De leerlingen trapten de PlusKlas af met een kennismaking; met elkaar én met de machines in de Maakplaats. Vervolgens maakten ze, onder begeleiding van Ina van Designathon en Maakplaats-coach Nina, kennis met het onderwerp ‘circulair producten ontwerpen’. Samen gingen ze het gesprek aan over duurzaamheid en hoe we meer circulair kunnen leven.

Vooral de afvalstromen van Amsterdam zorgden voor discussie. 'Als je afval weggooit, wordt het niet weer olie. Het blijft gewoon afval en dat blijft dus in de natuur. Er komt dus steeds meer afval en steeds minder grondstoffen', vertelt Mert tijdens de eindpresentatie. ‘Kunnen wij producten maken op de manier dat de natuur fruit maakt?’ is dan ook de vraag waar de leerlingen een antwoord op gingen zoeken.

In groepjes gingen de leerlingen brainstormen over machines, materialen en manieren om iets te bouwen dat circulair producten kan maken. Met gemaakte tekeningen gingen ze aan de slag. In vijf weken tijd hebben zij hun ideeën uitgewerkt tot echte prototypes, die iets bijdragen aan de afvalverwerking van de stad.

Enge afvalmonsters en slimme arcadespellen
Tijd voor de eindpresentatie. In de Maakplaats van OBA Slotermeer presenteerden de leerlingen hun prototypes voor de jury. Zo maakten Abdulkadir en Ayman samen een echt afvalmonster. 'Het is een monster die afval op straat opeet. Hij rijdt door de stad en maakt van het verzamelde afval een product dat jij wil. Dit kan je kiezen via het schermpje op de bovenkant', vertelden de jongens. Jurylid Anke vond het een heel goed idee en merkte op: 'Hij zorgt ervoor dat ik mijn afval wel wil weggooien, want hij ziet er heel eng en gevaarlijk uit.'

Een ander creatief idee kwam van Alan en Yassin. Zij bouwden twee arcadegames, waar je pas op mag spelen als je er plastic afval ingooit. 'Het plastic gaat via buizen onder de grond naar een fabriek, waar er nog meer arcadespellen van gemaakt worden', vertelde Yassin. Door er een beloning aan te hangen, stimuleer je kinderen en volwassenen om hun plastic in te leveren. Een win-win dus.

Waar sommige ideeën vooral focusten op het opruimen van het afval, focusten andere juist op wat je ervan kan maken. Zo kwamen Elif, Oumaima en Lina met het grootse idee om een circulair huis te bouwen. Het huis is gemaakt van afval en hoe meer afval je produceert, hoe meer je je huis kan uitbreiden. Jurylid Seher vond het een heel sterk idee, omdat dit voor mensen met weinig geld een mogelijkheid biedt zelf hun huis te bouwen.

Er werden nog veel meer innovatieve concepten bedacht voor het circulair ontwerpen van producten. Anke en Seher vertelden erg onder de indruk te zijn en vonden dat de kinderen ideeën hebben waar volwassenen vaak niet eens aan denken, wat heel nuttig kan zijn bij het vinden van duurzame oplossingen. Omdat dit jaar twintig landen meedoen met deze Designathon, zullen er dus een hoop unieke oplossingen voorbijkomen. En wie weet zien we één van deze ideeën binnenkort wel in onze eigen stad voorbijkomen.