Je kunt de boeken uit de collectie niet mee naar huis nemen, maar je kunt ze wel opvragen en inzien. Alle titels zijn terug te vinden in de online catalogus. Met uitzondering van de boeken op microfiches; de reader voor die boeken staat op etage -1, printen is mogelijk. Op de jeugdafdeling van de centrale bibliotheek worden regelmatig schatten uit de museumcollectie tentoongesteld.

‘Niet aan de bladzijden likken’

De museumcollectie kinderboeken is ouder dan de OBA zelf. De OBA opende in 1918 de deuren, zes jaar eerder, in 1912, richtte Annie Gebhard een Nutsleeszaal op voor jongen en meisjes van 10 tot 18 jaar. Boeken werden niet uitgeleend, en de voorschriften waren streng. Je handen moesten schoon zijn je mocht niet aan de bladzijden likken of hoesten of niezen boven het boek, en je moest het boek plat op tafel laten liggen. De boeken die toen werden aangeschaft, vormen de basis van de huidige museumcollectie.

Treasure chests uit de Verenigde Staten

Louise Boerlage, die in 1927 hoofd werd van de Nutsleeszalen, noemde haar collectie een verzameling ‘oude en merkwaardige kinderboeken’. Er was geen budget voor grote bibliofiele aankopen, maar er kwamen regelmatig schenkingen binnen van particulieren en daar zaten zeldzame en kostbare uitgaven tussen. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de leeszaal uit de Verenigde Staten bovendien twee treasure chests toegestuurd. Daarin zaten jeugdboeken (waaronder de allereerste pop-upboeken), kort na de oorlog ingezameld en geschonken door Amerikaanse kinderen, die ook de kisten hadden beschilderd met huisjes, bloemen, Amerikaanse en Nederlandse vlaggen en klompen. 

Wat kun je vinden in de museumcollectie?

• Een mooie selectie Engelstalige kinderboeken, afkomstig uit de twee treasure chests die na de oorlog uit de Verenigde Staten werden gestuurd.
• Een representatief deel van het oeuvre van bekende en minder bekende kinderboekenschrijvers, zoals Annie M.G. Schmidt.
• De Moesson-collectie met jeugdliteratuur over wat destijds Nederlands-Indië heette.
• Een bijzondere collectie alfabetboeken.
• Een uitgebreide collectie volkssprookjes.
• Een collectie Sinterklaas- en Kerstboeken.
• Een collectie kinderpoëzie met onder andere bakerrijmen.
• Een uitgebreide verzameling oude jeugdtijdschriften aanwezig op microfiches. 

Website Onze Kinderboeken

Zevenduizend (oude) prentenboeken en kinderboeken uit het Nederlandse taalgebied worden gepresenteerd op de website Onze Kinderboeken. Dit is het eerste resultaat van een samenwerking tussen een aantal Openbare bibliotheken en DBNL (Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren). Sinds enkele jaren werken zeven openbare bibliotheek samen in "Het overleg bewaarcollecties kinderboeken Nederland en Vlaanderen". De afgelopen jaren zijn verscheidene deelcollecties veiliggesteld voor latere generaties. Eerst op microfilm, tegenwoordig door middel van digitalisering. In dit samenwerkingsverband is de wens geuit om te komen tot een gezamenlijke website met gedigitaliseerde oude kinderboeken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat deze website, zie onderstaande link, de gemeenschappelijke toegang wordt tot alle Nederlandstalige kinder-en jeugdboeken.

Klik hier voor de website Onze Kinderboeken.

Prentenboeken van 1810 tot 1950

Vier bibliotheken hebben jaren gewerkt aan het digitaliseren van prentenboeken uit de periode 1810-1950 (Koninklijke Bibliotheek, Openbare Bibliotheek Amsterdam, Bibliotheek Rotterdam en Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek Deventer). Oude kinderboeken zijn niet alleen van waarde voor individuele lezers, maar ook voor onze samenleving als geheel. Iedere generatie Nederlanders is opgegroeid met zijn eigen, specifieke jeugdliteratuur, en heeft daaraan ongemerkt de nodige normen en waarden ontleend. Kinderboeken zijn waardevolle getuigen van een steeds veranderende maatschappij. Binnen de jeugdliteratuur neemt het prentenboek een bijzondere plaats in. In prentenboeken zijn beelden even belangrijk als teksten. Hoewel gemaakt voor kinderen, bieden ze ook de volwassen lezer prachtige schatten. De 650 mooiste exemplaren zijn te zien op de website van Het Geheugen van Nederland.De boeken zijn ingedeeld op thema en vervolgens chronologisch gepresenteerd. Je kunt de boeken doorbladeren, gericht zoeken naar een pagina en gedeelten vergroten.

Klik hier voor de website Prentenboeken van 1810 tot 1950.

Jeugdtijdschriften van 1883 tot 1950

Een andere toevoeging aan het Geheugen van Nederland is een collectie van negen verschillende jeugdtijdschriften uit de periode 1883-1950. De tijdschriften geven een beeld van wat de jeugd zoal las in die tijd. Ze vertellen veel over het leven van alledag. Tussen de regels door of vaak expliciet geven ze blijk van de normen en waarden van de Nederlandse samenleving. In de digitale collectie zijn tientallen jaargangen te bekijken. Het oudste tijdschrift, ‘Voor de kinderkamer', dateert uit 1883. Het jongste, ‘Het kinder-kompas', begon in 1936. De digitalisering van deze tijdschriften maakt weer een stukje van ons literair en cultureel erfgoed voor de geïnteresseerde lezer toegankelijk. Het initiatief voor digitalisering komt van de Openbare Bibliotheek Amsterdam en is een vervolg op het conserveringsproject uit 2003, waarin 26 tijdschriften en 7 almanakken/jaarboeken zijn verfilmd met subsidie van Metamorfoze. Voor het compleet maken van jaargangen is de collectie aangevuld met exemplaren uit andere Nederlandse erfgoedinstellingen. Uit deze collectie is een selectie gemaakt van negen tijdschriften die in aanmerking kwamen voor digitalisering.

Klik hier voor de website Jeugdtijdschriften 1883 tot 1950.