Dan het laatste fenomeen: de bekendmaking van de auteur van het volgende Boekenweekgeschenk. Toetje: de auteur hoeft nooit rekening te houden met thema, daar heeft de CPNB het Boekenweekessay voor. Overigens interesseert het thema me totaal  niet, ik weet niet waarom. Het Geschenk lees ik vrijwel altijd en het essay meestal; dan heb ik tenminste één boek uit het lopende jaar gelezen. Ik vind de Geschenken meestal prima, trouwens. Vorig jaar werden we verwend met Broer van Esther Gerritsen. Ook Tommy Wieringa, (2014) en Tom Lanoye (2012) leverden mooie verhalen af. 

Op de OBA-website staan tien Boekenweekgeschenken in het volle licht. Vijf uit de jaren ’90, vier uit  de jaren ‘00/’10 en op 1, uit 1985, Somberman’s Actie van Remco Campert op 1. Dat is ook wel een van de allerbeste geschenken. Het verscheen twee jaar nadat de CPNB een serie tamelijke miskleunen als geschenk had weggegeven. Na Wim Kan, Soms denk ik bij mezelf, moest het roer om. Maarten ’t Hart schreef het fraaie De Ortolaan dat in tegenstelling tot veel andere geschenken nog steeds veel gevraagd wordt door scholieren.

Maar met Remco Campert tragikomische werkloosheidsverhaal was de toon gezet. Auteurs stelden er weer eer in om het Geschenk te schrijven. Het is niet toevallig dat juist in de late jaren ’80, vroege jaren ‘90 een paar prachtige titels verschenen: Weerborstels, A.F.Th van der Heijden, Sterremeer, F.Springer, De glazen brug, Marga Minco en het allerbeste Boekenweekgeschenk ooit: De zwaardvis van Hugo Claus (1989). Deze boeken kunnen wedijveren met hun beste werk, wat je helaas niet van veel andere geschenken kunt zeggen. 

Geschenken uit OBA Kluis

De OBA heeft alle Boekenweekgeschenken vanaf 1932. Die worden ieder jaar uit de kluis gehaald-althans dat hoop ik. Die kluis ligt diep onder de grond en slechts met een speciale sleutel, na te hebben getekend bij de bewaking, kun je erin. De dienstdoende medewerker stoft de boeken af, na het verrichten van een rituele handeling: witte handschoentjes aantrekken! Volkomen zinloos overigens. Daarna worden ze “boven” met de grootste omzichtigheid in de speciale Boekenweekvitrines geplaatst, waarna geen mens er meer naar omkijkt. Maar goed, de OBA heeft haar culturele taak weer verricht en kan zich bezighouden met waar het echt om draait: Herman Koch- al treedt  Arthur Japin (sterk Boekenweekgeschenk 2006) twee keer op bij de OBA.

De geschiedenis van de Boekenweek en de Geschenken komt (tot 1990 althans) uitgebreid ter sprake in De kwadratuur van de kwattareep: zestig jaar collectieve propaganda voor het Nederlandse boek, van Jan Blokker. Een titel die je iedere lust tot lezen ontneemt. Blokker (1927-2010) provoceerde graag, vandaar deze onmogelijke titel. Het boek zelf is een heerlijk bladerboek, met voortreffelijk geschreven tekst, want Blokker schreef als een tierelier, laat dat voorop staan.

Waar is het Boekenweekgeschenk van Vestdijk?

Zaterdag 25 maart, samenvallend met de Boekenweek vindt ook de Algemene Ledenvergadering van de Vestdijkkring plaats, in de OBA. Simon Vestdijk(1989-1971), nog langer Nobelprijskandidaat dan Cees Nooteboom, verdwijnt langzaam uit zicht. Deze kring van liefhebbers doet alles om dat te voorkomen. In het laatste nummer van de Vestdijkkroniek (129/2017), staat onder meer een uiteenrafeling door Willem van Walstijn over het nooit geschreven Boekenweekgeschenk door Vestdijk. Hij vraagt zich af waarom generatiegenoten als Bordewijk, Vasalis, Antoon Coolen, Jacques Presser en Theun de Vries wèl - Clare Lennart en Hella Haasse zelfs 2x- en Vestdijk niet. Van Walstijn kan nergens zelfs maar enige correspondentie vinden tussen Vestdijk en de CPNB  over het eventueel schrijven ervan. 

Geen Geschenk van Vestdijk dus Jammer. Iemand die De bruine vriend, De verdwenen horlogemaker, De oubliette of Drie van Tilly schreef, had een meer dan uitstekend Geschenk kunnen schrijven. Nu moet mijn Top 5 het zonder Vestdijk doen. Herman Koch schreef het 83e Boekenweekgeschenk, Makkelijk leven. Haalt hij een ereplaats? Lijkt me geen gemakkelijke opgave.

Mijn top 5

• 1. De Zwaardvis, Hugo Claus; 
• 2. Weerborstels, A.F.Th. van der Heijden; 
• 3. De Nacht der Girondijnen, Jacques Presser; 
• 4. Somberman’s actie, Remco Campert; 
• 5. De glazen brug, Marga Minco

Veel leesplezier in de Boekenweek!

Leo Willemse werkt nog tot 21 april bij de OBA

NB: vergeet niet te kijken naar Boekenweek Live! Een interactieve talkshow voor en door scholieren. Presentatie Arie Boomsma en studiogast Herman Koch, live vanuit het OBA Theater op woensdag 29 maart 13.00 uur.

Lees meer blogs.