Later Jan Hanlo, dankzij een inspirerende les van Kees Fens, op de bibliotheekschool: Wij komen ter wereld/met rouw, uit de graven; Rutger Kopland met Pilsje in de Kempen, van jij ziet het zus, en een ander ziet het anders, zorgde voor een doorbraak - of was dat toch Jan Kal’s Fietsen op de Mont Ventoux? In ieder geval, ik lees graag gedichten en de bibliotheek heeft me daar altijd in bijgestaan want daar zijn meer poëziebundels te vinden dan in welke boekhandel dan ook. En dan heb ik het nog niet eens over de kinderpoëzie. Zo, die zit!

Begrijpen

Dat je gedichten moet begrijpen, wil ik eigenlijk onbesproken laten. Begrip is mooi in veel gevallen maar nu net niet bij gedichten. Want wat valt er nu eigenlijk te begrijpen aan dit verrukkelijke gedicht?

Hoe kan de naam zijn dichter sturen!
Marsman is kosmisch van allure,
Hooft cerebraal en Donker licht,
Van Deel op de details gericht,
Engelman hemels en genadig,
Krol krols en Crul wat overdadig,
Jacques Perk beperkt en lastig Last,
Leeflang een late lettergast,
Ruusbroec en Schierbeek stadig stromend,
Gezelle van gezelschap dromend,
Hélène Swarth ontzaglijk sip
En geen ooit puntiger dan Stip

(Willem Wilmink, Gedicht voor Kees Stip)

Toch weet je meteen wat poëzie kan zijn: vrolijk, onzinnig en ook heel geleerd, want al die karakteristieken van de genoemde dichters kloppen hoor! (Hoewel ik niet weet wie Crul is). En wie heeft bij het zien van een bepaalde naam niet een associatie?  Autohandel Roest, Kapper Bakker, Groentehandel Doodeman?

Nee, spreek mij niet van begrijpen! Dat doen we de rest van de tijd al, zonder begrip van alles rondlopen, verbijsterd zijn. 

Geringe bereik

Gedichtenbundels verkopen nog minder goed dan romans. Maar dat wil niet zeggen dat het bereik klein is. Dichters zijn graag geziene gasten bij talloze bijeenkomsten, zijn op radio en televisie hoor- en zichtbaar aanwezig -vooral omdat ze vaak verrassen met hun originele weergave van de werkelijkheid. Er is een Dichter des Vaderlands -het klinkt oubollig, maar het werkt wel. Ook de Gedichtendag heeft sinds 2000 voor veel reuring gezorgd, zozeer dat er sinds 2013 een Poëzieweek is! Het speciale uitgaafje dat hierbij hoort, dit jaar van de Vlaamse dichter Peter Verhelst, is een begeerd kleinood -tenminste ik heb de pé in dat ik er een paar mis.

Schitterend in al zijn bescheidenheid is de Eenzame Uitvaart, waar een Dichter van Dienst speciaal voor iemand die in alle eenzaamheid ter aarde wordt besteld een gedicht schrijft en voordraagt: www.eenzameuitvaart.nl/

Talloze huwelijken, jubilea en begrafenissen worden opgeluisterd met een gedicht. Je luistert niet alleen naar Hallelujah, op zich al een schitterend gedicht,of Waarheen waarvoor, maar ook geregeld naar dit ontroerende gedicht van Hans Andreus, een man die trouwens als weinig anderen even mooie poëzie schreef voor volwassenen als voor kinderen:

Voor een dag van morgen

Wanneer ik morgen doodga,
vertel dan aan de bomen
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan de wind,
die in de bomen klimt
of uit de takken valt,
hoeveel ik van je hield.
Vertel het aan een kind
dat jong genoeg is om het te begrijpen.
Vertel het aan een dier,
misschien alleen door het aan te kijken.
Vertel het aan de huizen van steen,
vertel het aan de stadhoe lief ik je had.
Maar zeg het aan geen mens, 
ze zouden je niet geloven. 
Ze zouden niet willen geloven dat
alleen maar een man 
alleen maar een vrouw 
dat een mens een mens zo liefhad als ik jou.

Hans Andreus, uit: Al ben ik een reiziger, Uitgeverij Holland, 1959.

Nee, de poëzie, al becomt zij slechts kleine bate, die komt overal, en al helemaal in de Poëzieweek. Kijkt u maar op deze OBA-links, die gelukkig geen onderscheid maken tussen poëzie voor kinderen en volwassenen.

• https://www.oba.nl/nieuws/top-10---poezieweek.html
• https://www.oba.nl/nieuws/top-10--poezie.html
• https://www.oba.nl/collectie/leestips%20van%20de%20OBA.html

Ik wens u een heel mooie Poëzieweek toe!

Leo Willemse, geboren en getogen in Amsterdam-Noord, werkte vanaf 1973 in talloze functies bij de OBA. Hij nam afscheid in april 2017, maar schrijft gelukkig nog met regelmaat boekenblogs voor de OBA. Hij leest ongeveer 100 boeken per jaar, van literatuur tot strips. Het resultaat van meer dan 60 jaar lezen vind je terug in zijn Boekenblog waarmee hij in 2010 begon.

Lees meer OBA-blogs